Zo aan het einde van het moestuinseizoen zit mijn hoofd vol hersenspinsels. De moestuin is door de vele regen getransformeerd tot een moeras, daar heb ik dus weinig te zoeken. De donkere herfstige avonden lenen zich meer voor een moment van reflectie bij onze behaaglijk warme houtkachel.

De regen stroomt in straaltjes langs de ruiten naar beneden en op het fornuis staat een pan vol gort zachtjes te pruttelen. Geen gort uit eigen tuin, nog niet alles in dit huishouden is van eigen kweek helaas. Desondanks voel ik me de koning te rijk met zoveel ingrediënten die we zelf hebben gezaaid, geplant, verzorgd en geoogst.

De moestuin bracht ons dit jaar niet alleen biologische groenten. Het bracht ons veel meer dan dat. Die prachtige, gulle maar grillige moestuin van ons opende op verschillende manieren mijn ogen.

Verwondering & dankbaarheid

Ze bracht ons verwondering over hoe alles groeit. Hoe een minuscuul zaadje in een paar maanden uit kan groeien tot een grote, smakelijke, voedzame plant. Ze versterkte onze relatie met het eten dat we op tafel zetten. Ze overtuigde ons om te eten volgens de seizoenen en ons aan te passen aan het tempo en de grillen van de natuur. Intense dankbaarheid voel ik als ik denk aan wat onze kindjes leren in de moestuin. De oudste van 3 herkent alle groenten en helpt ons dagelijks bij het klaarmaken van een maaltijd vol onbespoten groenten die we zelf hebben geoogst.

Kostbaar & krankzinnig goedkoop

De moestuin leerde me dat voedsel kostbaar en tegelijk krankzinnig goedkoop is. De achteloosheid waarmee ik vroeger restjes weggooide, ik kan me er nu niets meer bij voorstellen. Weggooien wat ik maandenlang heb zien groeien, wat ik zelf heb gezaaid, geplant en geoogst, dat probeer ik zoveel mogelijk te voorkomen. Mijn geliefde groentjes, ik wil ze van kop tot kont opeten. Tot de laatste hap genieten van de rijke smaak én de bijbehorende herinneringen aan het moestuinseizoen dat zoals elk jaar weer voorbij is gevlogen.

De groenten die ik in het voorjaar nauwkeurig zaaide, maandenlang verzorgde en in de loop van het seizoen met veel liefde oogstte, gaan in de supermarkt voor een prikkie over de toonbank. De hoeveelheid sperziebonen die ik zaaide, plukte, puntte, blancheerde en invroor had ik voor enkele tientjes op de kop kunnen tikken bij de grootgrutter. De prijs van een kilo biologische sperziebonen tijdens het oogstseizoen? Grofweg 6 euro. Ik ga het niet eens proberen uit te rekenen maar ik kan je verklappen dat mijn uurloon als moestuinder ver onder het minimumloon ligt.

Ontzag voor de boeren en tuinders van Nederland

En nee, ik doe het niet voor het geld. Maar er zijn mensen die dat wel doen. Die moeten leven van hun oogst. Juist ja, het kleine aantal boeren en tuinders dat Nederland nog rijk is. Vooral de uitdagingen en de tegenslagen in de moestuin riepen een ontzettend groot gevoel van ontzag op voor alle boeren en tuinders die dag en nacht bezig zijn om ervoor te zorgen dat we elke dag weer eten op ons bord hebben.

Die kleine groep harde werkers, zo anoniem en onzichtbaar, eigenlijk vooral bekend van het televisieprogramma “Boer zoekt vrouw” en de recente protesten in Den Haag. De mensen die de verantwoordelijkheid dragen om voor onze waardevolle bodem te zorgen. Die de verantwoordelijkheid dragen om ons van voedsel te voorzien. De mensen die we drie keer per dag nodig hebben om ons bord te vullen en die we gek genoeg toch nauwelijks kennen.

Symbiose

Het hele jaar dacht ik dat we voor onze moestuin zorgden maar meer en meer realiseer ik me dat het eigenlijk andersom is: de moestuin zorgt voor ons. Of nee, eigenlijk zorgen we voor elkaar. Een symbiose. Hoe beter ik voor de bodem zorg, hoe meer ze ons teruggeeft.

Zo’n zelfde symbiose moet mogelijk zijn met de boeren en tuinders van Nederland, bedacht ik me na de protesten op het Malieveld. Hoe beter ik voor de boer zorg, hoe beter de boer voor mij zorgt. En, op termijn nog veel belangrijker, hoe beter de boer voor onze aarde zorgt.

Schud de hand die je voedt en stem met je vork

Het is aan de vroege kant en toch heb ik mijn goede voornemens voor 2020 al klaar: Schud de hand die je voedt en stem met je vork. In andere woorden: Ik wil onze boodschappen doen bij de boeren en tuinders van Nederland. Zodat elke euro die ik uitgeef aan eten, terechtkomt bij iemand die goed voor ons en onze aarde wil zorgen… Ik wil op bezoek bij de boer!

Maar eerst de wekelijkse vlog: we aten weer heerlijk van onze eigen groenten. Herfstige geuren, rijke smaken, samen genieten. Kijk je weer mee?