Groeiwijze
De augurk (Cucumis sativus) is nauw verwant aan de komkommer, meloen en pompoen. De augurk behoort zelfs tot dezelfde soort als de komkommer; beide planten horen bij de soort Cucumis sativus. Veredelaars en kwekers hebben er middels selectie voor gezorgd dat de komkommer steeds groter is geworden, terwijl de augurk nog steeds vrij klein is. Ook is de komkommer sappiger en zachter van smaak en structuur dan de augurk.
Augurken zijn eenjarige planten en hebben een ondiep maar wijd uitgestrekt wortelstelsel. De planten houden van warm weer en groeien dus het beste op een warm en goed beschut plekje. Bovengronds worden stengels gevormd die tot wel 3 meter lang kunnen worden. De stengels hebben een wat vierkante vorm. Hoewel de augurk ranken ontwikkelt, is ze niet echt goed in klimmen. De planten moeten namelijk een beetje geholpen worden bij het klimmen door de stengels bijvoorbeeld rond hekwerken of draden te draaien.
Soorten & rassen
Voorbereiding
Augurken kunnen onder glas of in de volle grond worden geteeld. In beide gevallen is het verstandig om de zaden voor te zaaien. Haal hiervoor potgrond, potjes en/of zaaitrays in huis.
Als je een kas of een koude bak hebt, is het een kwestie van een plekje voor de augurk reserveren. Maak de grond mooi los en meng er wat verteerde stalmest en/of compost doorheen om de vruchtbaarheid en de structuur van de bodem te verbeteren.
Wil je augurken in de volle grond gaan telen, zoek dan een warm en beschut plekje uit. Augurken doen het namelijk het best onder warme omstandigheden. De augurken horen thuis bij de vruchtgewassen. Mocht je geen beschut plekje hebben, dan kan je met behulp van natuurlijke materialen natuurlijk altijd een soort windscherm maken.
Augurken doen het op alle grondsoorten goed maar willen wel graag in grond staan die genoeg vocht kan vasthouden. De planten hebben namelijk veel vocht nodig om te ontwikkelen en vruchten te maken. Te natte grond is daarentegen ook niet goed; onder deze omstandigheden wordt de kans op (schimmel)ziektes groter. Kortom, maak de grond goed los en voeg wat compost toe zodat de bodem makkelijker water kan vasthouden.
Ook houden augurken van goed bemeste grond. Vermeng dus een flinke hoeveelheid oude stalmest met de grond zodat niet alleen de structuur maar ook de vruchtbaarheid van de bodem verbetert. Tien tot 20 kg oude stalmest per vierkante meter wordt aanbevolen.
Zaaien & Planten
Teelt in de volle grond:
Als je augurken in de volle grond wilt gaan telen, is de eerste stap een geschikt ras uitkiezen. Op de verpakking of in de beschrijving van de zaden staat dan vermeld dat het ras geschikt is voor de volle grond en/of voor koele klimaten.
Vanaf april kunnen de zaden binnenshuis worden voorgezaaid in potjes met potgrond. Aangezien de planten snel groeien, kiezen wij ervoor om ze vanaf het begin in vrij grote potjes te zaaien, dat scheelt weer een keer verpotten. Stop 1 of 2 zaadjes in een potje en laat de potjes bij kamertemperatuur staan. De ideale temperatuur voor ontkieming is namelijk 20 tot 25 graden Celcius.
Vanaf half mei, dus na IJsheiligen, kunnen de planten in de volle grond worden uitgeplant. Let ook op het plantje: plant bij voorkeur uit nadat de jonge augurken hun eerste echte bladeren hebben gevormd. Het gaat hier om de enigszins gekartelde bladeren dus niet de twee ovaalvormige, afgeronde blaadjes die in eerste instantie ontstaan. Kies voor het planten een warm en beschut plekje uit. Mocht je geen beschut plekje hebben, dan kan dit uiteraard gecreëerd worden door bijvoorbeeld een (natuurlijk) windscherm te maken.
Er zijn vervolgens twee opties:
- De planten over de grond laten kruipen.
- Voordelen: weinig werk, je kunt de planten gewoon hun gang laten gaan. Geen tijd en materiaal nodig om een klimconstructie te bouwen.
- Nadelen: neemt relatief veel grondoppervlak in beslag, planten drogen na regen langzaam op.
- De planten laten klimmen langs een constructie van bijvoorbeeld gaas.
- Voordelen: Op deze manier neemt de plant minder ruimte in en geeft ze toch een goede oogst. Ook kunnen de planten na een regenbui sneller opdrogen. De planten hebben wel een beschut plekje nodig (bijvoorbeeld achter een kas, een muur, heg of een rij stokbonen)
- Nadelen: het is meer werk om een constructie te bouwen en de planten hierlangs te leiden. Ook is de kans op windschade groter en is het waarschijnlijk slim om ook nog een soort windbescherming toe te passen.
Teelt in de kas:
In de kas worden augurken, net als komkommers, langs een klimconstructie geleid. Als je haar over de grond zou laten woekeren, zal al snel een groot deel van je kostbare kasruimte worden ingenomen door de augurk. De opbrengst in de kas is stukken hoger dan de opbrengst op volle grond.
Verzorging
Bij augurken die over de grond groeien, is het slim om de ranken goed over de grond te leiden en te verspreiden. Op deze manier kan er lucht en licht tussen de planten komen. Ook krijgen de insecten die voor de bestuiving moeten gaan zorgen zo toegang tot de bloemen.
Klimmende augurken moeten ook regelmatig een handje worden geholpen. Zoals eerder al besproken, zijn augurken niet zo goed in klimmen. Ze moeten dus regelmatig worden aangebonden.
Augurken groeien beter als de planten voldoende water krijgen. Houd de vochtigheid van de bodem dus goed in de gaten en geef indien nodig een flinke plens water. De wortels moeten echter niet in het water blijven staan; beter een paar keer een beetje gieten dan in een keer meerdere gieters.
Oogsten
Om tot een goede oogst te komen, zal je regelmatig moeten plukken. Met regelmatig wordt bij augurken bedoeld: elke dag of om de dag. Jonge, kleine augurkjes zijn namelijk smakelijker dan hun grote, doorgegroeide soortgenoten. Zoals hierboven al beschreven, stimuleert regelmatig plukken de plant om nieuwe bloemen en dus vruchten te ontwikkelen. De grootste oogst is rond begin augustus te verwachten.
Bewaren
Als je een paar dagen plukt en de augurken op een koele plaats verzamelt, heb je al gauw een mooie hoeveelheid augurken om in te maken. Op internet vind je talloze recepten voor het inmaken van augurken. Je kunt hiermee experimenteren om uit te vinden wat voor jou de beste manier is om je augurken te bewaren voor de winter.
Zaai- en plantkalender augurk
| Gewas | Soort | jan | feb | mrt | apr | mei | jun | jul | aug | sep | okt | nov | dec | ||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| B | M | E | B | M | E | B | M | E | B | M | E | B | M | E | B | M | E | B | M | E | B | M | E | B | M | E | B | M | E | B | M | E | B | M | E | ||
| Augurk | Onder glas | Voorzaaien binnen | Oogsten | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Planten onder glas | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Vollegrond | Voorzaaien binnen | Oogsten | |||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Planten vollegrond | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
