Tijm (Thymus vulgaris) is een kruidachtige plant die oorspronkelijk afkomstig is uit het Middellandse Zeegebied. Enkele soorten van de geurige plant doen het ook goed in het wat frissere Nederlandse klimaat.

Groeiwijze

Tijm kan gezaaid, gestekt of gescheurd worden (zie het kopje Zaaien & Planten voor meer informatie). Jonge tijmplantjes hebben nog flexibele, groene stengeltjes met groene blaadjes. De zachte stengeltjes zijn net als de blaadjes eetbaar. Naarmate de plant ouder wordt, worden de stengels meer houterig en gaan ze vertakken. De houterige takjes zijn uiteraard niet geschikt om op te eten. Uiteindelijk ontstaat er een vaak bolvormige plant van maximaal 30 cm hoog.

In het voorjaar en in de zomer ontstaan er kleine paarsachtige bloemetjes aan de plant. Ook deze bloemetjes zijn eetbaar. Tijmplanten kunnen een klein beetje vorst wel verdragen maar bij strenge vorst bestaat de kans dat de plant doodvriest. Bij ons aan de kust vriest het zelden dus we laten de plant het hele jaar door op haar vaste plekje in de moestuin staan.

 Voorbereiding

Tijm staat het liefst op een zonnig plekje in luchtige grond. Zware grond zoals klei kan luchtiger en lichter gemaakt worden door compost door de grond te vermengen. 

Tijm is een vaste plant en draait dus niet mee in de vruchtwisseling. De plant wordt vaak in een stukje grond voor kruiden gezet, zodat alle kruiden bij elkaar staan. 

Zaaien & Planten

Tijm kan op verschillende manieren vermeerderd worden:

• Zaaien: Tijm kan gezaaid worden maar dan moet je wel een tijdje geduld hebben voor de eerste takjes geoogst kunnen worden. Zaai de zaadjes in het voorjaar binnenshuis voor. De kleine zaadjes hoeven maar met een dun laagje grond bedekt te worden. In eerste instantie komen er minuscule plantjes op die al vanaf het begin een vrij sterke kruidachtige geur afgeven, vooral als je ze aanraakt. De plantjes worden geleidelijk groter en kunnen vanaf mei ongeveer in de volle grond worden uitgeplant. Een paar kleine plantjes vormen na een aantal weken tot maanden al een mooi geurig struikje. De takjes zijn in eerste instantie nog vrij flexibel maar worden in de loop der tijd houtig.
• Scheuren: Als je al een tijmplant hebt, kan deze eenvoudig gescheurd worden. Doe dit bij voorkeur in het voorjaar of najaar. Graaf een plant uit, steek de plant in tweeën (of nog meer delen, net wat je wilt) en geef elk deel van de plant een nieuw plekje. De gescheurde planten zullen vanzelf opnieuw uitlopen en stuk voor stuk “verjongde”, frisse planten vormen.
• Stekken: Je kunt ook nieuwe tijmplanten verkrijgen door stekjes af te knippen en in vochtige grond te zetten. Neem altijd een ruime hoeveelheid stekjes, ze zullen namelijk nooit allemaal aanslaan. Houd de grond waarin de jonge stekjes staan goed vochtig, zodat de takjes de kans krijgen om wortels te vormen. Een tijmplant van een paar jaar oud is bij uitstek geschikt om te verstekken.

Als je nog geen tijmplant hebt en graag snel van je eigen tijm wilt oogsten, kan je ook een tijmplantje uit de supermarkt of van het tuincentrum planten. In de volle grond zal de plant het al snel naar haar zin hebben en stukken sneller groeien dan in het kleine potje waarin ze verkocht werd.

Verzorgen

Tijm redt zichzelf over het algemeen wel. Als ze op een zonnige plek in de tuin staat, heb je er weinig omkijken naar. Water geven is niet nodig (in de Mediterrane zomer valt tenslotte ook weinig regen) en ook vraagt tijm om weinig bemesting. Laat de plant dus lekker haar gang gaan!

Een oude plant kan op den duur houterig worden. De plant ziet er minder fris uit en vormt minder frisgroene blaadjes. Jonge planten vormen over het algemeen wél veel frisse blaadjes en zijn een stuk aromatischer. Kortom, voorkom dat je met een oude plant komt te zitten en neem op tijd stekjes. Ook kan je de plant regelmatig scheuren om steeds een relatief jonge plant te houden.

Als je in een streek woont waar ’s winters strenge vorst te verwachten valt, kan het verstandig zijn om je tijmplant aan het einde van het moestuin seizoen in een pot te zetten. Als er dan strenge vorst op komst is, kan je de plant tijdelijk binnen zetten. Bij ons is dit nog nooit nodig geweest, we laten de plant dus lekker in de volle grond staan.

Oogsten & Bewaren

Het hele moestuinseizoen kunnen takjes tijm geoogst worden. Het oogsten bestaat uit het afplukken of afknippen van de takjes. Vooral als je een grote hoeveelheid tijm gaat oogsten, komt een schaartje wel van pas. Let er hierbij op dat je een schaar gebruikt die geschikt is voor het knippen van houtige stengels.

Als de plant in de zomer hard groeit, is het leuk én slim om een flinke hoeveelheid tijm te oogsten. De geoogste takjes kan je laten drogen en vervolgens bewaren voor de wintermaanden. Tijm kan eenvoudig worden gedroogd. De planten hebben namelijk vrij droge, houtige stengels met kleine blaadjes die snel drogen in de zon of in een goed geventileerde ruimte. Als je in het najaar nog tijm oogst, drogen de takjes ook erg snel boven een warme kachel of radiator.

Na het drogen kunnen de blaadjes van de takjes worden afgerist, eventueel verkruimeld worden en in een afgesloten pot worden bewaard. Zo heb je voor de hele winter een voorraad tijm van eigen kweek!